Wat zijn microplastics?
Microplastics zijn piepkleine deeltjes plastic, kleiner dan vijf millimeter, die op verschillende manieren in het milieu terechtkomen. Ze kunnen ontstaan door het afbreken van grotere plastic voorwerpen of geproduceerd worden voor gebruik in bijvoorbeeld cosmetica of schoonmaakmiddelen. Deze deeltjes zijn zo klein dat ze gemakkelijk door de lucht, het water en de bodem verspreid worden en onopgemerkt ons dagelijks leven binnendringen.
Hoe microplastics in het menselijk lichaam terechtkomen
Microplastics komen vooral in het menselijk lichaam via voedsel, water en lucht. Ze worden aangetroffen in verpakt voedsel en drinken, en ook in vis en schaaldieren, omdat deze organismen vaak vervuild water filtreren. Studies tonen ook aan dat microplastics aanwezig kunnen zijn in het kraan- en bronwater. Daarnaast kunnen we door simpelweg adem te halen, deze deeltjes inademen, vooral in stedelijke gebieden met veel luchtvervuiling.
De potentiële gezondheidsrisico’s van microplastics
Hoewel microplastics alomtegenwoordig zijn, blijft de vraag hoe ze onze gezondheid beïnvloeden grotendeels onbeantwoord. Wetenschappers onderzoeken de mogelijke gevaren, maar er zijn al enkele zorgwekkende bevindingen die wijzen op risico’s voor de gezondheid van mensen. Microplastics kunnen niet alleen fysieke schade aanrichten door het lichaam binnen te dringen, maar ze kunnen ook toxische stoffen bevatten of absorberen, die vervolgens vrijkomen in het lichaam.
Mogelijke fysieke effecten van microplastics
Een van de grootste zorgen is de mogelijkheid dat microplastics ontstekingen of andere fysieke reacties veroorzaken wanneer ze het lichaam binnendringen. Kleine plastic deeltjes kunnen vast komen te zitten in organen of weefsels, wat mogelijk kan leiden tot schade aan cellen en weefsels. De deeltjes worden ook niet gemakkelijk door het lichaam afgebroken of uitgescheiden, waardoor ze zich kunnen ophopen.
Chemische risico’s van microplastics
Microplastics kunnen fungeren als dragers van schadelijke chemische stoffen zoals pesticiden, zware metalen en andere verontreinigende stoffen. Deze stoffen kunnen zich aan de oppervlakken van de microplastics hechten en vervolgens worden geabsorbeerd door het menselijk lichaam wanneer we deze deeltjes binnenkrijgen. Sommige van deze chemicaliën staan bekend om hun negatieve effecten op het endocriene systeem, wat kan leiden tot hormonale verstoringen, en in sommige gevallen tot kanker.
Onderzoek naar de effecten van microplastics op de menselijke gezondheid
Verschillende wetenschappelijke studies proberen de impact van microplastics op de gezondheid te achterhalen, maar veel vragen blijven nog onbeantwoord. Wat we wel weten, is dat microplastics al in verschillende lichaamsweefsels zijn aangetroffen, waaronder de longen, de lever en zelfs het bloed. Een studie uit 2022 vond microplasticdeeltjes in menselijke placentamonsters, wat impliceert dat deze deeltjes zelfs de foetus kunnen bereiken tijdens de zwangerschap.
Hoe wetenschappers de risico’s onderzoeken
Wetenschappers bestuderen nu de manier waarop microplastics in het lichaam interageren met menselijke cellen. Sommige studies hebben aangetoond dat microplastics cellen kunnen beschadigen of zelfs celdood kunnen veroorzaken. Dit soort onderzoek is echter nog in een vroeg stadium, en het blijft onduidelijk hoeveel microplastics nodig zijn om ernstige gezondheidsproblemen te veroorzaken.
Het gebrek aan langdurige studies
Een van de grootste uitdagingen bij het onderzoeken van de effecten van microplastics is het gebrek aan langdurige studies. Aangezien de opkomst van microplastics als een groot milieuprobleem vrij recent is, zijn er weinig gegevens over de effecten van langdurige blootstelling aan deze deeltjes. Hierdoor is het moeilijk om te zeggen of microplastics nu al een grote bedreiging vormen voor de volksgezondheid, of dat de risico’s pas op de lange termijn zichtbaar worden.
Maatregelen om de blootstelling aan microplastics te verminderen
Ondanks de onzekerheid over de specifieke gezondheidsrisico’s van microplastics, nemen verschillende landen en organisaties al maatregelen om de hoeveelheid plastic in het milieu te verminderen. Er zijn stappen ondernomen om het gebruik van microplastics in cosmetica te beperken en om plastic vervuiling in water en lucht te verminderen. Individuen kunnen ook hun eigen blootstelling aan microplastics verminderen door bewuste keuzes te maken in hun dagelijks leven.
Vermijden van plastic verpakkingen
Een van de eenvoudigste manieren om blootstelling aan microplastics te verminderen, is door het vermijden van producten die in plastic verpakt zijn. Dit geldt vooral voor voedingsmiddelen en dranken, aangezien deze vaak hoge concentraties microplastics bevatten. Glas en roestvrij staal zijn veiliger alternatieven voor plastic verpakkingen.
Verminderen van synthetische kleding
Synthetische stoffen zoals polyester en nylon zijn een grote bron van microplasticvervuiling, omdat ze tijdens het wassen kleine vezels afgeven. Door natuurlijke vezels zoals katoen of wol te kiezen, kan de hoeveelheid microplasticvezels die in het water terechtkomen, worden verminderd.
Conclusie
Hoewel er nog veel onbekend is over de exacte impact van microplastics op het menselijk lichaam, zijn er genoeg redenen om bezorgd te zijn over hun aanwezigheid in ons milieu en voedselketen. Terwijl wetenschappers doorgaan met het onderzoeken van de gezondheidsrisico’s, kunnen we ons blootstelling aan microplastics verminderen door kleine veranderingen in ons dagelijks leven aan te brengen. Door plasticvervuiling te verminderen en bewustere keuzes te maken, kunnen we mogelijk de schadelijke effecten op onze gezondheid beperken.